OSB’lerden Marmara Denizi’ne bırakılan atık sular fabrikalara geri kazandırılacak

Mehmet YİRUN-Şafak TAŞOYAR/TEKİRDAĞ, (DHA)- TEKİRDAĞ’da Organize Sanayi Bölgeleri’nden (OSB) Derin Deşarj Projesi ile arıtıldıktan sonra Marmara Denizi’ne bırakılan suların yeniden tesislerde kullanılması için proje başlatıldı. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Lokman Hakan Tecer, Marmara’ya günde 250 bin ton atık su deşarj edildiğini belirterek, “Reaktif oksijen ve membran  sistemiyle çalışan bu teknoloji tamamen konvansiyonel sistemlere göre  suyun geri kazanım sistemlerine göre daha az maliyetli, daha yeni bir teknoloji. Bu sistem ile suyun geri kazanımı gerçekleştirilebilecek” dedi.

Trakya’da kirliliği önlemek için Ergene Havzası Koruma Eylem Planı kapsamında Tekirdağ’da bulunan 14 Organize Sanayi Bölgesi’nin (OSB) atık sularının arıtılarak Marmara Denizi’ne bırakılması için 2020 yılının kasım ayında  Derin Deşarj Projesi hayata geçirildi. Bugün kadar Çorlu, Çerkezköy, Ergene ve Çorlu Deri İhtisas ve Karma Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulan arıtmalarla, atık sular Marmara Denizi’nin 4 kilometre açığında 40 kilometre derinliğe deşarj edilmeye başlandı.

İklim değişikliği, kuraklık ve yer altı su kaynaklarının giderek tükenmesi üzerine Tekirdağ’daki OSB’ler, Namık Kemal Üniversitesi, Marmara Denizi’ne günde yaklaşık 250 bin metreküp dökülen suyun, yeniden tesislerde kullanılması için proje çalışması başlattı. Bir yıl içinde hayata geçirilmesi planlanan projede reaktif oksijen ve membran  sistemiyle çalışan teknolojide su geri kazanılarak yeniden tesislerde kullanılması hedefleniyor.

‘ARITILAN SULARI GERİ KAZANACAĞIZ’

Projeyi yürüten Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Lokman Hakan Tecer, OSB’lerden arıtılan suların tesislerde yeniden kullanılması için yaptıkları çalışmada önemli bir noktaya geldiklerini söyledi. Tecer, “Atık suları arıtıp geri kazanımını sağlayarak bu suları tekrar endüstriyel faaliyetlerde kullanmak zorundayız. Bunun önünde teknolojik, bilimsel olarak bir engel yok. Bugün geldiğimiz noktada suları arıtarak geri kazanarak sanayi tesislerinde, hatta sulama ve tarımsal faaliyetlerimizde kullanabileceğimiz noktaları yakaladık. Bu önemli bir konu. Biliyorsunuz iklim değişikliği nedeniyle oluşan kuraklık hem yerüstü sularında hem de yer altı sularında büyük bir azalmaya sebebiyet verdi. Bölgede de yoğun bir sanayi üretimi ve tarımsal faaliyetler sürdürülüyor. Bugün Marmara Bölgesi’nde Trakya kısmını kastediyorum bir günde 450 bin ton su sanayi tarafından kullanılıyor, tüketiliyor ve atıksu olarak kirletiliyor” dedi.

OSB’lerin atık sularının tamamının önceden Ergene Nehri ve kollarına bırakıldığını söyleyen Tecer, “Bugün Derin Deşarj projesi ile günde yaklaşık 250 bin ton artık su arıtılarak Marmara Denizi derinliklerine deşarj ediliyor. Yani artık bu kadarlık bir atık su Ergene Nehri ve derelerine deşarj edilmiyor. Arıtıldıktan sonra Marmara Denizi’ne deşarj ediliyor. Gelinen nokta önemli bir aşama ama biz burada duramayız. Yani bu sulara bizim ihtiyacımız var Marmara Denizi’ne arıtılarak deşarj edilen suların tekrar geri kazanılması gerek. Aksi takdirde bu bölgede uzun vadede asla değil ama orta vadede endüstriyel ve tarımsal faaliyetlerin yapılabilmesi için su kaynaklarından yoksun kalacağız demektir. Geri kazanım konusu güzel bir başlık ama bu çok da kolay olabilecek bir şey değil. Bunun önünde parasal bir maliyet hem de teknolojik bir gereklilik var daha da önemlisi zihniyet değişimine ihtiyaç var. Teknolojik olarak suların geri kazanılması mümkün bunu gören, fark eden sanayici sularını geri kazanmak için çalışmalara başlamış. Üniversite olarak bizlerin de tabii ki de projeleri var. Maliyet konusu yatırımcı için önemli bir konu ama şunu düşünmeli yatırımcı; bugün ödemekten kaçındığı maliyeti yarın 3 sene 5 sene sonra alternatif maliyet olarak çok daha fazlasını ödeyecektir. Dolayısıyla bu çevreye duyarlı üretim zihniyetini benimseyerek kendi faaliyetlerini sürdürebilecek bir ekolojik denge kurmak zorundalar” diye konuştu.

‘YENİ BİR TEKNOLOJİ’

Prof.Dr. Lokman Hakan Tecer, üniversite ve tekno kentteki firmalarla kurguladıkları bir inovasyon projeleri olduğunu ifade ederek,  “Reaktif oksijen ve membran  sistemiyle çalışan bu teknoloji tamamen konvansiyonel sistemlere göre  suyun geri kazanım sistemlerine göre daha az maliyetli, daha yeni bir teknoloji. Bu sistem ile suyun geri kazanımı gerçekleştirilebilecek. Deri OSB ile de kurduğumuz protokoller, çerçevesinde yaptığımız anlaşmalar çerçevesinde bu teknolojiyi de burada bu bölgede kullanabilirliğinin araştırmasını yapıyoruz. Geldiğimiz noktada iyi sonuçları aldık. Bunları daha da iyileştirmek, geliştirmek için çalışmaları sürdüreceğiz.

‘PROJEYİ 1 YIL İÇİNDE TAMAMLAMAYI PLANLIYORUZ’

Çorlu Deri İhtisas ve Karma Organize Sanayi Bölgesi Müdürü  ve çevre yüksek mühendisi Halil Hız, bölgelerinde bulunan fabrikaların atık sularının yüzde 98-99’unun arıtıldıktan sonra derin deşarj sistemi ile Marmara Denizi’ne döküldüğünü söyledi.  Hız, “Bu suların geri kazanmamız mümkün, bununla ilgili çalışmalarımız da var. Bu çalışmaları tamamladıktan sonra bu suyun yüzde 70’ini fabrikalara kullanma suyu olarak tekrar geri vermeyi planlıyoruz. Yani bu su geri kazanılabilir. Bu su bu suyu geri kazandığımızda ne olacak? Şu anda sanayide kullanılan yeraltı suyu kullanılmamış olacak. Sanayici aynı suyu üretimle tekrar kullanmış olacak ve yeraltı sularda korumuş olacağız” dedi.

Tekirdağ’da 4 OSB’den günde 250 bin metreküp suyun Marmara Denizi’ne bırakıldığı Velimeşe OSBnin arıtma sisteminin tamamlanmasıyla Marmara’ya bırakılacak suyun 450 bin metreküp olacağını belirten Hız, “Bu suyun yüzde 50’sini bile geri kazansak günlük 200-250 bin metreküp suyu geri kazanıp sanayi tesislerine tekrar vermiş olacağız. Dolayısıyla yeraltından 200-250 bin metreküp suyu da çekmemiş olacağız. Projeyi bir yıl içerisinde tamamlamayı planlıyoruz. Bu suyu geri kazanmak için çok güzel filtrasyon teknikleri uygulanacak, bunların şu anda Arge çalışmalar yapılıyor. Bizim için en uygun teknik hangisi onu belirleyeceğiz. Belirlendikten sonra projelendirme ve imalat aşamaları daha sonra geri kazanma işlemi yapılmış olacak. Şu anda aktif olarak çalışan 120 fabrikamız mevcut. Bunların 60 tanesi aktif olarak proses suyu kullanıyor ve biz geri kazandığımız suyu bu fabrikalara kullanma proses suyu olarak verebileceğiz” şeklinde konuştu.(DHA)

FOTOĞRAFLI